Het piepkleine Centraal-Europese landje Slovenië heeft de toepasselijke bijnaam 'Europa in Miniatuur' en biedt dramatische besneeuwde bergtoppen, een prachtige mediterrane kustlijn, opvallende smaragdgroene meren en rivieren, historische kerken en middeleeuwse kastelen die rechtstreeks uit een sprookje lijken te komen. Reizigers die op zoek zijn naar een spannend buitenavontuur in dit natuurwonderland worden verwend met een ruim aanbod aan skiën, fietsen, wandelen, canyoning, raften, ballonvaren, speleologie en varen. Stel dat dit allemaal klinkt als een beetje te veel activiteit voor jou. In dat geval kun je naar de kust vluchten om te zonnebaden op de stranden met uitzicht op de Adriatische Zee of naar de hoofdstad Ljubljana gaan, waar je langs de rivieroever kunt caféhoppen en talloze musea kunt bezoeken.
Betalingen en Wisselkoersen
Currency
Local currency: Euro
Symbol: €
ISO code: EUR
Subunit: Cent
Banknotes: €5, €10, €20, €50, €100, €200, €500
Coins: 1c, 2c, 5c, 10c, 20c, 50c, €1, €2
Banking
Card Transactions: Yes
ATMs: Yes
Mastercard: Yes
Visa: Yes
American Express: Yes
Diner’s club: Yes
Banking Hours:
Weekdays: 9:00 AM - 5:00 PM
Weekends: Closed
Public Holidays: Yes
Foreign exchange services: Yes
Reizen en Plaatselijk Transport
Air:
Main airlines: Adria Airways
International Airports: Ljubljana Jože Pučnik Airport
Domestic Airports: Maribor Edvard Rusjan Airport, Portorož Airport
Road:
Driving on the: Right
Tar roads: Yes
Gravel roads: Yes
Valid International Driver's License needed: Yes
Car hire available: Yes
Taxis: Yes
E-hailing services: Yes
Bus:
Inter-city bus services: Yes
Local city bus networks: Yes
Rail:
Railway system: Yes
Subway System: No
Water:
Ferries: Yes
Water taxis: Yes
Leisure cruises: Yes
Eten, Drinken en Culinair Advies
Food and water safety:
Can you drink the tap water: Yes
Fresh fruit and veg: Yes
Ice: Yes
Meat: Yes
Street food: Yes
Local cuisine:
Slovenian cuisine is influenced by its neighbors and features dishes like Carniolan sausage, Prekmurje layer cake, and Potica. Traditional drinks include Teran wine, Pleterska grape brandy, and Radenska mineral water.
Tipping: 10-15%
Klimaat en Weersomstandigheden
Annual rainfall: Approximately 1,000 mm
Average temperature: 9°C
Summer:
Average highs: 25°C
Average lows: 13°C
Winter:
Average highs: 2°C
Average lows: -5°C
Best time to visit:
The best time to visit Slovenia is from May to September when the weather is warm and ideal for outdoor activities.
Kledingvoorschriften
Spring and Summer
Cool, light, breathable and comfortable: Yes
Lightweight warm clothes: No
Winter and Autumn
Jerseys, cardigans, sweaters, jackets: Recommended
Heavyweight clothing and boots: Yes
General
Umbrella and raincoat: Yes
Warm gloves, hat and scarf: Yes
Swimming costume (bathing suit): Yes
Hat, sunglasses and sunblock: Yes
Walking shoes: Yes
Casual: Yes
Smart-casual attire: Yes
Internetbeschikbaarheid
Internet cafes: No
Accommodation options: Yes
Restaurants: Yes
Cafes: Yes
Shopping malls: Yes
Public parks: Yes
Libraries: Yes
Netspanning en Telefonie
Plug Type: Type C, Type F
Voltage (V): 230V
Frequency Hertz (Hz): 50Hz
*Travel plug adapter and voltage converter might be necessary depending on your appliances.
Het is niet moeilijk om te begrijpen waarom Italië één van de meest geliefde vakantielanden is.
Dit land heeft echt alles. Je rijdt er door de fantastische natuur, geniet van uitgelezen vergezichten, mooie stranden... En dat terwijl je binnen handbereik ook nog eens een overvloed hebt aan wereldberoemde musea, architectuur, kunst... Overgiet dit met een sausje van de heerlijkste gerechten en wijnen.
En dan hebben we nog niet gesproken over de zonovergoten olijfgaarden, de ijsmeren, smeulende vulkanen en besneeuwde bergtoppen. Neem een duik in het kristalheldere water van de Middellandse zee, kuier over de lokale marktjes, trek één van de vele natuurparken in ... En als het allemaal teveel wordt, doe dan zoals de Italianen, zet je, relax en neem even de tijd om het 'bella vita' in je op te nemen.
Toelatingseisen
Belgen dienen te beschikken over een geldige identiteitskaart. Voor de laatste info kijkt u steeds op www.diplomatie.be
Betalingen en Wisselkoersen
Aangezien Italië deel uitmaakt van de Europese Unie kan je hier met Euro's betalen. Op de meeste plaatsen, zowel kleine als grote winkels kan je met alle soorten bankkaarten betalen. Af en toe, buiten de platgetreden plaatsen, heb je nog eens een plaatsje dat geen kaarten aanneemt.
Reizen en Plaatselijk Transport
Vervoer in Italië
Met de trein door Italië
Ga je rondtrekken in Italia, dan is de trein vaak een uitkomst! Op de site van de Trenitalia, de Italiaanse treinplanner, vul je eenvoudig de plaatsnamen en de reisdatum in, en je ziet meteen de verschillende mogelijkheden. Wil je prijsbewust reizen, let dan goed op het type trein dat je neemt. In Italië hangt de prijs van het treinkaartje namelijk samen met de duur van de rit. De treni diretti of interregionali zijn het goedkoopst. Met deze treinen duurt de reis iets langer, maar betaal je wel de helft van de prijs van een intercity. Helaas staan niet alle regionale treinen vermeld op de treinplanner.
Wil je toch proberen om met deze goedkope treinen je doel te bereiken, neem dan contact op met de ferrovia regionale, regionale spoorwegen, van de desbetreffende regio. Attenzione: Denk er aan je treinkaartje af te stempelen! Dit kan in de gele stempelautomaten op het station. Ongeacht of er een datum op het kaartje staat of niet, het stempelen van je treinkaartje moet altijd.
Veerboot naar Sardinië, Sicilië of Elba
Wil je met de veerboot naar bijvoorbeeld Sardegna, Sicilia of Elba, reserveer dit dan vooraf gemakkelijk online. Wel zo handig aangezien een boot op de bonnefooi meestal niet goed uitpakt. Vanuit Italia vertrekken overigens ook ferries naar Griekenland, Corsica, Tunesië, Slovenië, Kroatië, Bosnië Herzogovina en Albanië.
Met de auto in Italië
Er is een aantal sites die inzicht geeft in de drukte op de wegen en de wegopbrekingen. Het is puur persoonlijk en afhankelijk van het doel welke site je voorkeur heeft. Daarnaast is het ook erg handig om vooraf de route in Italia uit te stippelen met de routeplanner.
- Zomer- en winterdrukte Italië volgens ANWB
- Globaal overzicht van wegwerkzaamheden
- Overzicht van de actuele verkeersdrukte in Italië (IT)
- Tunnelinformatie (tunneltests door de ANWB)
- Auto huren in Italië
Tankstations in Italia zijn anders dan in Nederland: de meeste die zich langs de autostrade bevinden, beschikken ook over een koffiebarretje waar je (staand) kunt genieten van een hete espresso of frisse lemonsoda. Zo kun je ook onderweg al genieten van het Italia-gevoel. Overigens is het in deze, maar ook andere, barretjes gebruikelijk dat je eerst bij de kassa afrekent waarna je met de scontrino, bonnetje, aan de bar gaat bestellen. Gooi dit niet weg binnen een straal van 50 meter van de locatie, want dat levert je met een beetje pech een multa, boete, op.
Tol
In Italia moet je voor de autostrade tol betalen. Bij alle bemande tolhokjes gaat dit contant, maar ook creditcards worden geaccepteerd (bij 'Fastpay'). Het snelst ben je bij de speciale Telepass-betaalpoortjes. Je kan je tolgeld daar veilig en snel voldoen via de automaat met een Viacard. Deze betaalkaart is in Italia verkrijgbaar bij de servicestations langs de autostrada, bij enkele banken en bij de Tabacchi. Ter voorbereiding van je reis, kun je een totaaloverzicht uitprinten met de tarieven van tunnels en de belangrijkste wegen.
De belangrijkste 'doorvoerlanden' Oostenrijk en Zwitserland hebben ieder hun eigen tolsysteem. Het Zwitserse vignet heeft een geldigheid van een jaar. Dit kun je het beste vooraf aanschaffen bij de ANWB en GWK. Je kunt ook wachten tot de Zwitserse grens, maar dan kan het wel eens heel lang duren. Alleen voor de Gran San Bernardino-tunnel moet je nog tol betalen.
Ook het Oostenrijkse vignet is verkrijgbaar bij de ANWB en GWK. Er is een weekvignet (10 achtereenvolgende dagen), een 2-maandenvignet en een jaarvignet. Daarnaast moet je voor een aantal tunnels en passen nog apart betalen.
Tanken in Italië
De Nederlandse benamingen voor benzine zijn anders dan de Italiaanse.
- Euro 95: Benzina Senza Piombo / Verde
- Euro 98: Benzina Super Senza Piombo / Verde Plus
- Diesel: Gasolio / (Carburante) Diesel
- LPG: GPL
Autopech in Italië
Bij autopech kun je beroep doen op de Italiaanse zusterclub van de ANWB: de ACI, Automobile Club d'Italia. Al moet je voor die Italiaanse wegenwachthulp wel in het bezit zijn van Wegenwacht Buitenlandservice of een Internationale Reis- en Kredietbrief Plus, die je bij de ANWB kunt bestellen. De wegenwacht is bereikbaar via de praatpalen langs de snelwegen of via telefoonnummer (+39) 803116 of mobiel (+39) 800-116800.
Gezondheid / Medische informatie
Kosten/infrastructuur medische verzorging
De medische voorzieningen zijn gelijkaardig aan die in België.
Bij medische problemen, kan de patiënt zich richten tot de spoedhulp (pronto soccorso) van het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Het telefoonnummer voor de ambulance- en spoeddiensten is 118.
Reizigers moeten in het bezit zijn van de Europese kaart voor ziekteverzekering die wordt afgeleverd door het Belgische ziekenfonds. Het is aan te raden een goed bevoorraadde reisapotheek mee te nemen.
Veiligheid water en voedsel
Geen bijzonder risico; de normale voorzorgen moeten worden genomen, zoals overal, bij grote hitte (opletten met rauw vlees of rauwe vis). Kraantjeswater kan overal gedronken worden (men moet enkel opletten op kleine eilanden).
Inentingen en vaccins
Zie deze pagina - https://www.wanda.be/nl/landen/italie
Bijzondere risico's
AIDS, hepatitis B en C
De risico's zijn dezelfde als in de andere EU-landen.
Vogelgriep
Met betrekking tot vogelgriep leggen de Wereldgezondheidsorganisatie noch de FOD Volksgezondheid (nog) geen enkele reisbeperking op naar eender welke bestemming, maar ze bevelen wel nog steeds een aantal voorzorgsmaatregelen aan om de contactrisico's met het virus van de vogelgriep te verkleinen: mijden van pluimvee, eten van goed gebakken of gekookt vlees van gevogelte of gevogelte producten, regelmatig wassen van handen.
Uitvoerige informatie vindt u terug in de rubriek "Alles weten over influenza"
op de websites van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid:
www.health.fgov.be (externe link) - www.influenza.be (externe link), van de Wereldgezondheidsorganisatie www.who.int/csr/disease/avian_influenza/pandemic/en/index.html (This hyperlink opens a new window)), het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de Voedselketen, FAVV - www.favv-afsca.fgov.be (This hyperlink opens a new window) of de Wereldorganisatie van Diergezondheid, O.I.E. - http://www.oie.int (externe link)
Afrikaanse varkenspest
De Afrikaanse varkenspest komt endemisch voor in Sardinië. De Afrikaanse varkenspest is een zeer besmettelijke virale infectie die gedomesticeerde varkens en wilde everzwijnen treft en die zich potentieel op grote schaal en snel kan verspreiden en daarbij nationale grenzen oversteekt. Er bestaat geen enkele behandeling en geen enkel vaccin tegen deze ziekte. Het virus is evenwel niet gevaarlijk voor de mens. Reizigers worden eraan herinnerd dat het ten strengste verboden is om vlees- of vleesproducten van zowel varkens als everzwijnen mee te brengen uit Sardinië.
Voor de meest recente informatie check www.diplomatie.be
Veiligheidsinstructies
Algemene veiligheid
Terreurdreiging
Zoals andere landen is ook Italië blootgesteld aan terroristische dreiging. Er werden meermaals dreigingen geuit, onder andere via Internet. De Italiaanse regering heeft verklaard dat ze alle nodige maatregelen genomen heeft om hieraan het hoofd te bieden.
Criminaliteit
Als toerist in Italië loopt u het hele jaar door gevaar het doelwit te worden van gauwdieven en dit in alle toeristische trekpleisters. Veel diefstallen gebeuren ook in de metro, op autobussen (in Rome, in het bijzonder op bus 64, tussen het Terministation en het Vaticaan), in stations en op luchthavens.
Dameshandtassen zijn een favoriet doelwit.
Wees steeds op uw hoede voor gauwdieven!
Ik ben het slachtoffer van verlies/diefstal van documenten. Wat nu? Meer info via volgende link: http://italy.diplomatie.belgium.be/nl/op-reis/enkele-tips (This hyperlink opens a new window)
Enkele adviezen:
- Scan uw identiteitsdocumenten en stuur ze op naar uw e-mailadres (een kopie zal dan beschikbaar zijn in uw mailbox).
- Draag een fotokopie van uw identiteitsdocumenten op zak.
- Neem een aantal identiteitsfoto’s mee om een nieuw reisdocument te bekomen in geval van verlies of diefstal (voor meer info: http://italy.diplomatie.belgium.be/nl/op-reis/enkele-tips (This hyperlink opens a new window)).
- Bewaar slechts een minimum aan baar geld op zak.
- Bewaar bank- en kredietkaarten en identiteitsdocumenten afzonderlijk.
- Sla het telefoonnummer van Cardstop (www.cardstop.be (externe link), +32 70 344 344) en Docstop (www.docstop.be (externe link), 00800 2123 2123 of +32 2 518 2123) op in uw GSM.
- Het spreekt voor zich dat, wie met een voertuig reist, absoluut moet vermijden valiezen, reistassen, fotoapparaten, videocamera's, GPS e.d. zichtbaar en onbeheerd in de wagen achter te laten.
Voor de meest recente informatie check www.diplomatie.be
Eten, Drinken en Culinair Advies
Als je Italiaanse keuken hoort, dan denkt iedereen spontaan aan pizza, pasta en gelato. Natuurlijk hoor je ons niet ontkennen dat dit heerlijke gerechten zijn. Maar toch is dit maar een klein deel van de Italiaanse keuken. Elke streek heeft toch zijn eigen inslag.
Naast de lichte Italiaanse keuken, vindt je op talrijke plaatsen ook de coccina povere. De keuken van de arme man, met vrij zware gerechten met veel voedingswaarde zoals de polenta, de gehaktbrooden ...
In het noordwesten vinden we volgende heerlijke streekgerechten:
- Valle d'Aosta met de pollenta, carbonada (vlees in rode wijn) en natuurlijk ook de gezouten (en vaak gedroogde ham)
- Ligurië met als hoofdstad Genua is dan weer bekend voor de heerlijke olijfolies, gevulde pastas en de Cinque Terre wijnen.
- Lombardije, met als hoofdplaats Milaan, is dan weer bekend voor de verschillende heerlijke risotto's, bresaloa, pannetone (zoet gebak), gorgonzola kaar en natuurlijk de Amaretto
- In Piemonte vinden we heerlijke grissini, die vaak deel uitmaken van de coperto en natuurlijk mogen we de truffels niet vergeten, net als de heerlijkste wijnen zoals Barbaresco, Roero, Barolo...
In het noordoosten vinden we dan weer de invloed van de zee op ons bord
- Van Veneto onthouden we de risotto met inktvis, de gnocchi, rundercarpaccio, maar ook de pasta e fagioli (pasta met bonen)
- In Emilia Romagna met Bologna als hoofdstad is dan vlees weer koning met de heerlijkste proscuito, mortadella en copa. Maar ook de beroemde kazen zoals Grana Padano en Parmigiano Reggiano vinden hier hun oorsprong. Maar ook de beroemde spaghetti bolognaise, Lasagna en balsamico mogen we niet vergeten. Dit is ook de thuisbasis van de Lambrusco (rode bubbels).
- De keuken van Trento - Alto Adige is dan weer bekend voor zware gerechten en leunt omwille van haar ligging vaak aan tegen de Oostenrijkse keuken.
Als we naar Midden-Italië kijken denken we natuurlijk aan
- Toscane met de pecorino, truffel en saffraan, maar ook de droge koekjes bij de koffie
- De Marche met een overvloed aan pastas, vaak gevuld, maar ook de macaroni vind je hier
- In Abruzzo vinden we naast de pecorino ook ricotta, maar kan je evenzeer genieten van zeevruchten. En wat dacht je van een anjovis soepje?
- Lazio behoort met de beroemde buffelmozarella, ravioli en penne all' Arabiata zeker tot de favorieten.
- Hoewel Umbrië niet aan de zee ligt, kan je hier veel vis eten zoals forel en karper. Ook linzen, truffel en porchetta (speenvarken) vind je vaak op je bord.
En zo komen we in het zuiden van het Italië
- Campania met als hoofdplaats Napels danken we voor de heerlijkste pizza's en de heerlijkste tomaten. Voor de zoetbekken onder ons: hier vind je de mascarpone, rum baba en als digestief de wereldberoemde limoncello.
- Uit Ampulië onthouden we de Burrata, Orecchiette pasta en de gerookte scarmozakaas.
- Als afsluiter vinden we in de Basilicata en Calabrië een mix van de bovenstaande keukens.
En nu zijn we nog niet aan de eilanden geraakt. Maar deze verdienen een speciale vermelding op zich.
Klimaat en Weersomstandigheden
Er is geen eenduidig beeld te geven van het klimaat van Italia. Dat is niet zo raar, als je bedenkt dat het land van noord naar zuid zo'n 2.500 kilometer beslaat en er diverse bergketens zijn. Het noorden kent koude winters, en warme, vochtige zomers. De Povlakte, die zich uitstrekt van Piemonte, Lombardia, Emilia-Romagna tot Veneto, kent daarentegen weer droge zomers.
Vanaf Toscana zuidwaarts naar beneden zijn de naar onze maatstaven zomerse temperaturen al vroeg in het jaar te ervaren. Deze temperaturen houden aan tot laat in de herfst. De winters zijn mild in vergelijking met Nederland. En hoe verder je naar het zuiden gaat, hoe warmer het weer wordt. Zo kan een stedentrip naar Roma het hele jaar door worden gemaakt; de gemiddeld 7 graden in de winter en 25 in de zomer zijn hiervoor prima randvoorwaarden. Mijd de stad bij voorkeur in juli en augustus: het is niet voor niets dat de Romeinen dan de stad ontvluchten in verband met de hitte.
Alpen
Door de hoogte van de Alpen kan het er erg koud worden en in de winter worden er zelfs temperaturen gehaald van –35°c. Met name de noordoost kant van het gebergte heeft te maken met heftige regen en sneeuwval. Vanaf 3000 meter hoogte vind je er zelfs gletsjers. De Alpen zijn zeer belangrijk voor het klimaat van Italia. Het gebergte dient als schild tegen de koude winden uit het noorden. Wanneer deze luchtstromingen toch de Alpen overschrijden, ontstaat er vaak een zeer krachtige, droge, maar vooral warme wind. Als gevolg van deze windstroom kan het ‘s winters aan de noordkant van de Alpen soms wel 18°C worden. Vooral het noordwesten heeft te maken met deze temperatuurstijging. Wanneer je meer naar het zuiden gaat, vind je een landklimaat. Dit klimaat wordt gekenmerkt door warme zomers met weinig neerslag en koude, vochtige winters.
Povlakte
Het klimaat van het oostelijke deel van de Povlakte kenmerkt zich vooral door koude, vochtige winters met veel mist. De zomers zijn daarentegen vaak warm en benauwd met weinig neerslag. In de primavera, lente, en autunno, herfst, is het juist wisselvallig en regenachtig.
Apennijnen
Het klimaat van de Apennijnen is niet uitzonderlijk in vergelijking met andere hooggebergtes. Het kan er vooral in het berggebied ten noorden en midden van Italia in de winter erg koud worden. De zomers zijn daarentegen koel.
Adriatische kust
In vergelijking met het noorden van Italia heeft het kustgebied aan de Adriatische zee minder hoge temperaturen in de zomer en ook de luchtvochtigheidsgraad is lager. In de winter is het hier juist warmer. Het sneeuwt gemiddeld weinig aan de Adriatische kust, maar vaak wel in grotere hoeveelheden. Het gebied heeft vaak te maken met de tramontana, de zeer sterke en koude noordoostenwind. De lucht kan hierdoor ook erg droog aanvoelen.
Ligurische kust
De Ligurische kust heeft een mild zeeklimaat. In de zomer is de temperatuur gemiddeld slechts 23-25°C. Daarentegen zijn de winters erg mild met een gemiddelde temperatuur van 8-10°C. Dit komt door de grote invloed van de Middellandse zee en de ligging van de bergen aan het kustgebied. Ook aan de Ligurische kust kan de tramontana zorgen voor sterke windvlagen, waardoor er hoge golven kunnen ontstaan.
Tyrrheense kust
Het klimaat aan de Tyrrheense kust kent warme zomers met gemiddeld een lagere luchtvochtigheid dan aan de Adriatische kust. Ook de winters zijn vaak minder koud; de temperatuur komt bijna nooit onder het vriespunt. Kenmerkend voor Roma is de ponentino, een matige westenwind die in de zomer voor enige verkoeling zorgt.
Zuid-Italië
Het weer in de regioni Sicilia, Calabria en Puglia kenmerkt zich voornamelijk door tropisch warme zomers met regelmatig temperaturen rond de 40°C. Ook de winters zijn zeer mild. In de vlaktes en langs de kust sneeuwt het vrijwel nooit. Op de Apennijnen en op de Etna in Sicilië valt daarentegen wel sneeuw.
Sardinië
Het klimaat in Sardegna is te vergelijken met het klimaat aan de Tyrrheense kust. Kenmerkend voor deze streek is de maestrale, een zeer sterke noordwestenwind met windsnelheden tot 120 km per uur. Vandaar ook dat Sardegna de enige Italiaanse regione is waar windenergie opgewekt kan worden.
Meer info vindt u op www.italie.nl
Kledingvoorschriften
Lente en zomer
Koel, licht, ademend en comfortabel: Ja
Lichte warme kleding: Nee
Winter en herfst
Truien, vesten, truien, jassen: Aanbevolen
Zwaargewicht kleding en laarzen: Ja
Generaal
Paraplu en regenjas: Ja
Warme handschoenen, muts en sjaal: Ja
Zwemkleding (badpak): Ja
Hoed, zonnebril en zonnebrandcrème: Ja
Wandelschoenen: Ja
Casual: Ja
Smart-casual kleding: Ja
Internetbeschikbaarheid
We weten intussen al wel dat roamingkosten in Europa zijn afgeschaft, maar dat betekent niet dat je 4G op overschot hebt. In Italië moet je geen 4G meer opzetten, want wifi.italia.it zorgt voor gratis wifi. Of je nu op hotel, aan het strand of in de bergen zit, je kan werkelijk overal wifi gebruiken dankzij de app.
Om van deze dienst gebruik te kunnen maken, moet je een applicatie downloaden. Iedereen kan via de app gratis surfen en gebruik maken van het netwerk. Volgens de website wordt het netwerk overal in Italië verspreid, met bijzondere aandacht voor toeristische en culturele plaatsen.
Applicatie
Ga je binnenkort naar Italië? Dan moet je jouw 4G niet opgebruiken en kan je de app gewoon downloaden in de App store of via Google Play. Zodra de applicatie is gedownload, moet je (eenmalig) enkele gegevens invoeren.
Netspanning en Telefonie
Voltage
- 230 volt
Adapter
- Stopcontacten hebben twee ronde gaten en kunnen aardingsclipjes of een derde rond gat hebben voor aarding.
- Voor stopcontacten met alleen twee ronde gaten of met twee ronde gaten en aardingsclipjes heb je geen adapter nodig.
- Voor stopcontacten met drie gaten op een rij heb je mogelijk een adapter type L (Italië) of een universele wereldstekker nodig.