Franschhoek is een dorp in de gemeente Stellenbosch, gelegen in de Zuid-Afrikaanse provincie West-Kaap. Het dorpje ligt op zo'n 75 kilometer afstand van Kaapstad en is een van de oudste plaatsen in Zuid-Afrika.
Het dorp heette oorspronkelijk Olifantshoek, vanwege de vele olifanten die hier in de vallei voorkwamen. In 1688 kwamen hier 176 Franse Hugenoten wonen, die na de herroeping van het Edict van Nantes eerst vanuit het katholieke Frankrijk naar Nederland gevlucht waren. In Nederland heerste godsdienstvrijheid en zo kwamen zij in dienst bij de VOC en voeren naar de Nederlandse Kaapkolonie. De Hugenoten worden door het VOC-beleid over de hele Kaapkolonie verspreid, maar bij Olifantshoek ontstaat toch een concentratiegebied.
De kolonisten aan de Kaap begonnen de buurt daarom al snel "Fransche Kwartier" of "Fransche Hoek" te noemen en in de 18e eeuw wordt de naam van het dorpje officieel "Franschen Hoek", later vereenvoudigd tot Franschhoek. 
Vandaag de dag is er best veel overgebleven uit de Hugenootse tijd. Niet alleen de familienamen, maar ook de namen van veel wijnlandgoederen, zoals La Motte, La Cotte, Cabrière, Provence, Chamonix, Bien Donné, Champagne, Dieu Donné en Le Dauphiné. In Franschhoek zijn veel belangrijke wijngaarden en in het dorpje zijn verschillende van Zuid-Afrika's beste restaurants gevestigd. Het dorpje en de bloemrijke omgeving is een toeristische attractie en wordt vaak samen met Stellenbosch vanuit de metropool Kaapstad aangedaan.